W jakim terminie należy złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku?

01.09.2011

Zgodnie z art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Wskazać należy przy tym, iż ustalony w art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnegotermin do złożenia oświadczenia woli ma charakter terminu zawitego z zakresu prawa materialnego, co oznacza, iż uprawnienie spadkobiercy wygasa wraz z jego upływem, w żadnym więc przypadku nie może on zostać przywrócony.

Bieg terminu do złożenia przedmiotowego oświadczenia rozpoczyna się od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do dziedziczenia po danym spadkodawcy. Taka konstrukcja oznacza, że początek biegu terminu dla każdego spadkobiercy ustalany powinien być indywidualnie i może zakończyć swój bieg w różnym czasie. Może to oznaczać, że stan niepewności w zakresie określenia kręgu spadkobierców ustawowych będzie trwał znacznie dłużej niż sześć miesięcy.

Początek biegu terminu wskazanego w komentowanym przepisie ustalany jest według daty dowiedzenia się o tytule powołania do spadku. Stąd też dla spadkobiercy ustawowego będzie to z zasady data, w której dowiedział się o śmierci spadkodawcy, o ile w tej dacie wiedział o łączącym go ze zmarłym pokrewieństwie uzasadniającym powołanie do dziedziczenia w pierwszej kolejności (art. 931 Kodeksu cywilnego). Jeżeli natomiast chodzi o spadkobiercę ustawowego powołanego w dalszej kolejności, to bieg terminu rozpocznie się od dnia, w którym dowiedział się on, iż wyprzedzający go spadkobierca utracił tytuł powołania do dziedziczenia, tj. został wyłączony od dziedziczenia tak, jakby nie dożył chwili otwarcia spadku, na przykład spadek odrzucił (art. 1020 Kodeksu cywilnego), został uznany za niegodnego dziedziczenia (art. 928 Kodeksu cywilnego).

Jeżeli spadkodawca pozostawił testament, to bieg terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku rozpoczyna się dla spadkobiercy ustawowego od dnia, w którym dowiedział się o wyłączeniu spadkobierców testamentowych od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku (art. 928, 1020 Kodeksu cywilnego), bądź też dowiedział się o nieważności testamentu. Należy zgodzić się z poglądem, że dla spadkobiercy ustawowego sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku z ustawy rozpoczyna się – zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych – z dniem, w którym dowiedzieli się oni z właściwego źródła o tym, że testament z uwagi na niezachowanie prawem przepisanej formy jest nieważny (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 1991 r., III CZP 75/90, OSNC 1991, nr 5-6, poz. 68).

Stan prawny: wrzesień 2011 r.

Masz pytania?

Skontakuj się z naszym ekspertem

Tagi:

termin

Masz pytania?

Skontakuj się

29.11.2023

Opinia prawna w sprawie prawnych konsekwencji blokady drogi w wyniku protestu na granicy polsko-ukraińskiej

07.10.2022

Czy warto skorzystać z możliwości ustanowienia zarządcy sukcesyjnego?

03.03.2022

Jakie korzyści podatkowe według Polskiego Ładu daje przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z o. o

Więcej aktualności